Is de bodem in zicht?
De zeevrachttarieven dalen al meer dan een jaar, dus de vraag of de bodem inmiddels bereikt is is zeer relevant.
Voordat we deze kunnen beantwoorden is het de moeite waard een kleine omweg te bewandelen. Als er gezegd wordt dat de zeevrachttarieven al meer dan een jaar dalen, dan is dat zeker niet voor alle verladers herkenbaar. Het hangt er (tot op zekere hoogte) vanaf welke handelsroute je gebruikt. Kijk bijvoorbeeld naar vracht die over de Atlantische Ocean wordt vervoer vanuit Noord-Europa naar de oostkust van de Verenigde Staten. Volgens de WCI-spotrate index dalen de tarieven op deze route pas sinds december 2022, en ligt het niveau nu iets onder de USD 5.000/FFE, wat nog steeds ruim boven de USD 2.000-2.300/FFE ligt, het niveau van net voor de pandemie. Er zijn ook voorbeelden van verladers met contracttarieven die pas onlangs zijn gaan dalen.
Dus als ik zeg dat de vrachttarieven dalen, dan bedoel ik dit als een indicatie voor de wereldmarkt als geheel. Zoals hierboven uitgelegt geldt dit niet noodzakelijkerwijs een op een voor alle handelsroutes.
De CCFI-index laat zien dat de bodem mogelijk nog niet bereikt is
Om de actuele status van de vrachttarieven als geheel te meten is de CCFI-tariefindex (die een mix van contract- en spottarieven vanuit China meet) een goede index. De CCFI is de enige vrachtprijsindex ter wereld met een lange geschiedenis. Hij bevat wekelijkse gegevens die teruggaan tot 1998, en is een gewogen gemiddelde van alle handelsroutes vanuit China. Als je de ontwikkeling in de CCFI-index vergelijkt met de wereldwijde gemiddelde tarieven van de rederijen, zoals vermeld in hun jaarrekeningen, vind je een hoge mate van samenhang. De CCFI is dus een goede indicator voor de wereldwijde tariefontwikkeling.
De CCFI wordt gedefinieerd als een index die bij haar start in1998 een waarde van 1000 punten had. Hij wordt dus niet gemeten in USD/FFE. Toen de markt in december 2022 zijn hoogtepunt bereikte, had hij een waarde van 3565 punten. In de eerste week van april 2023 was hij gedaald tot 953 punten. Ter vergelijking: de CCFI had in de eerste week van april 2019 (vóór de pandemie) een niveau net onder de 800 bereikt. Op basis daarvan zou men kunnen stellen dat de bodem nog niet is bereikt, als we terugkeren naar het niveau van vóór de pandemie, meer in het algemeen en niet alleen op geselecteerde handelsroutes.
Vier historische dieptepunten
Er is nog een ander en wellicht zelfs interessanter perspectief om naar deze dalingen te kijken. In de geschiedenis hebben we eerder perioden van langdurige koersdalingen gezien, en hoelang duurde het toen voordat de markt de bodem bereikte?
Als we de 25 jaar aan gegevens van de CCFI-index analyseren (van 1998 tot 2023), dan komen we uit bij vier recessies waar je naar moet kijken. De eerste periode die we tegenkomen bestrijkt de recessie in de VS, die destijds vooral werd ingezet door een daling van de voorraden (eigenlijk niet anders dan wat vandaag een belangrijk deel van de daling van de vrachtvolumes bepaalt). Vanaf de piek in november 2000 tot het tot het dieptepunt in januari 2002 gingen 63 weken voorbij.
De tweede periode bestrijkt de impact van de wereldwijde financiële crisis. Vanaf de piek in februari 2008 tot het dieptepunt in juni 2009 gingen 71 weken voorbij. Na deze financiële crisis stegen de vrachttarieven snel.
De periode na deze crisis leidde tot de nodige knelpunten waardoor een gebrek aan capaciteit voor schepen en containers ontstond. Een dynamiek die sterk lijkt op die welke we tijdens de pandemie hebben gezien. Zodra de capaciteitsproblemen waren opgelost, daalden de vrachttarieven snel en ontstond er een prijzenoorlog tussen de rederijen. Van de piek in augustus 2010 tot het dieptepunt in december 2011 gingen 70 weken voorbij.
De vierde periode betreft de prijzenoorlog van de rederijen tussen 2015 en 2016. Vanaf de piek in maart 2015 voor de prijzenoorlog tot aan de bodem in april 2016 gingen 59 weken voorbij.
We kunnen iets leren van deze vier periodes
Deze 4 situaties zijn allemaal relevant met betrekking tot de dynamiek in de markt op dit moment. Een vergelijking is dus op zijn plaats. Vanaf de piek in januari 2022 tot de eerste week van april 2023 zijn 60 weken verstreken.
Zoals u kunt zien aan de vorige vier perioden van langdurige tariefdalingen duurde het 59 tot 71 weken (met een gemiddelde van 66 weken) om de bodem te bereiken. In alle vier de situaties werd de bodem bereikt doordat de rederijen voldoende capaciteit uit de markt haalden om de daling te stoppen. Een versterking van het onderliggende evenwicht tussen capaciteit en vrachtvolumes kwam pas daarna. Als u dus uitgaat van de dynamiek van de afgelopen 25 jaar, is het waarschijnlijk dat de bodem van de huidige markt gemiddeld binnen de komende 6 weken wordt bereikt. En in het slechtste geval binnen de komende 11 weken. Overigens komt dit tijdsbestek overeen met het begin van het peakseizoen van 2023, wat de waarschijnlijkheid van deze analyse vergroot.
