De vraag naar zeevracht is in September ingestort
Gedetailleerde gegevens over vraag en aanbod van zeevracht worden helaas altijd met enige vertraging gepubliceerd, toch zijn deze gegevens voor de maand september zeker de moeite waard om nader te bekijken.
Deze gegevens worden samengesteld door Container Trade Statistics, die de actuele vraag naar zeevracht op het moment van laden meet. Dit betekent dat dezelfde ontwikkelingen vervolgens tot uiting komen in bijvoorbeeld de havenoverslag- of douanestatistieken in de daaropvolgende maand(en) op de eindbestemming.
Uit de gegevens blijkt dat het totale aantal wereldwijd verscheepte TEU in september met bijna 9% is gedaald ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. Dit zou kunnen wijzen op een zeer sterk piekseizoen in 2021 in vergelijking met een "vlakkere" piek in 2022, vandaar dat het relevant is om ook de vergelijking te maken met september 2019, dus vóór de pandemie. In dat geval blijkt dat het volume 3% lager ligt dan in 2019. In september 2022 verplaatste de wereldwijde containervaart 350.000 TEU minder dan vóór de pandemie.
Een betere manier om naar de vraag naar zeevracht te kijken is deze te meten in termen van ‘TEU miles’. Dit betekent dat niet alleen wordt gekeken naar het aantal verplaatste containers, maar dat ook rekening wordt gehouden met de verschepingsafstand. Een container van Shanghai naar Rotterdam verplaatsen kost meer moeite dan een container van Rotterdam naar Felixstowe verplaatsen. Zo wordt de situatie nog slechter. De wereldwijde vraag in ‘TEU miles’ daalde in september met 13% ten opzichte van vorig jaar en ten opzichte van vóór de pandemie in 2019 daalt de vraag met 8%. Dit is in wezen hetzelfde niveau van vraaguitval als we ook zagen in april en mei 2020, toen de pandemie voor het eerst de wereldwijde markten trof.
Twee handelsroutes verantwoordelijk voor de daling van ‘TEU miles’
De reden waarom ‘TEU miles’ aanzienlijk meer daalde dan wanneer we alleen TEU meten, is dat de vraag in de twee grootste vaargebieden (die ook zeer lange vaarafstanden hebben) aanzienlijk daalde. De vraag van het Verre Oosten naar Europa daalde met 20% en de vraag van het Verre Oosten naar Noord-Amerika met 25%. In beide gevallen liggen de verscheepte volumes nu onder het niveau van vóór de pandemie.
Een dergelijke snelle daling wordt veroorzaakt door een beginnende voorraadvermindering. Op veel plaatsen zitten importeurs met te grote voorraden en naarmate de supply chains langzaam verbeteren, krijgen zij nog meer goederen geleverd. En dat in een tijd waarin het consumentenvertrouwen snel verslechtert onder invloed van angst voor inflatie, hoge energieprijzen en oorlog. Het zou dus heel goed kunnen dat deze daling van vraag op korte termijn aanhoudt.
Een deel van de impact is natuurlijk de voortdurende snelle daling van de vrachttarieven. De meeste belangrijke vaargebieden liggen nog steeds boven het niveau van vóór de pandemie, maar het vervoer over de Stille Oceaan naar de westkust van de VS nadert snel het niveau van 2019 en vertoont tot dusver geen tekenen dat deze daling zal stoppen.
Nog meer annuleringen verwacht
Voor de komende maanden mag worden verwacht dat de rederijen een aanzienlijk aantal geplande afvaarten zullen annuleren om de capaciteit beter af te stemmen op de dalende vraag. Met alle momenteel bekende geannuleerde afvaarten zal de capaciteit in november van Azië naar de westkust van de VS nog steeds met 3% toenemen in vergelijking met vorig jaar. In december zal de capaciteit nog sterker groeien dan vorig jaar: het is dus onvermijdelijk dat we de komende weken een drastische toename van het aantal geannuleerde afvaarten zullen zien.
Op de vaarroute van Azië naar Noord-Europa bedraagt de capaciteitstoename in november momenteel 4% en in december zal deze toenemen tot 13% groei - opnieuw een indicatie dat we ook in deze vaarroute de komende weken extra aangekondigde blank sailings mogen verwachten.
Al met al tonen de nieuwe vraaggegevens een markt die een aanzienlijke correctie ondergaat, en dit is een belangrijke drijvende kracht achter de snelle uitholling van de vrachttarieven. Voor zover de neergang het gevolg is van een voorraadcorrectie, is dit een proces dat ergens in het eerste kwartaal van 2023 kan zijn voltooid. Als dat het geval is, kunnen we al in het hoogseizoen van 2023 een nieuwe stijging van de vraag verwachten, waardoor de markt sterk zal aantrekken. De onzekere factor is de diepte van de mogelijke recessie waarmee de wereldeconomie wordt geconfronteerd - als deze erger wordt dan verwacht, kan de opleving worden uitgesteld tot eind 2023 of begin 2024.
